Tác giả: Tô Nguyễn Nhật Khôi –
John D. Nguyễn
Sứ mệnh của Sentinel-5P
Sentinel-5P hay Sentinel-5 Precursor là sứ mệnh tiền thân của Sentinel-5 được ra đời nhằm mục đích lấp đầy khoảng trống và đáp ứng kịp thời tính liên tục của dữ liệu từ khi vệ tinh Envisat ngừng hoạt động cho đến khi phóng Sentinel-5.
Sứ mệnh này là kết quả của sự hợp tác chặt chẽ giữa ESA, Ủy ban Châu Âu (EC), Văn phòng Vũ trụ Hà Lan, được đưa lên quỹ đạo vào ngày 13 tháng 10 năm 2017 trên bệ phóng Rockot từ Sân bay vũ trụ Plesetsk ở miền bắc nước Nga.
Đây là sứ mệnh đầu tiền của chương trình Copernicus đi vào hoạt động với mục đích chuyên theo dõi bầu khí quyển toàn cầu.
(Nguồn: ESA)
Trong tương lai, cả sứ mệnh Sentinel-4 địa tĩnh và Sentinel-5 quay quanh cực sẽ giám sát thành phần khí quyển cho Dịch vụ Khí quyển Copernicus. Cả hai sứ mệnh sẽ được thực hiện trên các vệ tinh khí tượng do Eumetsat vận hành.
(Nguồn: ESA)
Thông tin cơ bản của Sentinel-5P
| TT | Thông tin nhanh | Ghi chú |
| 1 | Ngày ra mắt Sentinel-5P (Lunch date) | 13/10/2017 |
| 2 | Quỹ đạo (Orbit) | Đồng bộ mặt trời |
| 3 | Độ cao quỹ đạo (Altitude) | 824 km |
| 4 | Góc nghiêng (Inclination) | 98.7° |
| 5 | Chu kỳ lặp (Cycle/Revisit) | 16 ngày (227 orbits/cycle) |
| 6 | Giờ địa phương (Local time) | 13:30 |
| 7 | Sứ mệnh (Mission) | Giám sát chất lượng không khí. Các loài được theo dõi: BrO, CH4, CO, CO2, H2O, HCHO, NO2, O2, O3, O4, OClO, SO2 và sol khí. Ngoài ra, bức xạ quang phổ mặt trời |
| 8 | Thiết bị đi kèm (Payload instruments) | TROPOMI |
| 9 | Tuổi thọ thiết kế (Design lifetime) | 7 năm |
| 10 | Khối lượng (Mass) | 820 kg (~82kg nhiên liệu và ~220kg thiết bị TROPOMI) |
| 11 | Kích thước (Dimensions) | |
| 12 | Cơ quan không gian (Space agency) | ESA, COM, NSO |
Thiết bị cảm biến
Sentinel-5P là vệ tinh có quỹ đạo Trái đất thấp tương thích với các bệ phóng nhỏ, bao gồm Vega và Rockot, vệ tinh được trang bị thiết bị giám sát TROPOspheric – TROPOMI (ICU) được ESA và Hà Lan đồng tài trợ có thời gian hoạt động 7 năm.
Các đặc điểm chính của thiết bị TROPOMI:
- Loại: thiết bị chụp ảnh quang phổ thụ động.
- Độ phân giải không gian: 7×7 km2.
- Chiều rộng vùng đầm lầy: 2,600 km.
- Khối lượng tổng thể: 204.3 kg.
(Nguồn: ESA)
Thiết bị TROPOMI kết hợp các thế mạnh của SCIAMACHY, OMI và công nghệ tiên tiến để cung cấp các quan sát với hiệu suất mà các thiết bị hiện tại trong không gian không thể đáp ứng được. Hiệu suất của các thiết bị trên quỹ đạo hiện tại vượt trội về độ nhạy, độ phân giải quang phổ, độ phân giải không gian và độ phân giải thời gian.
Sản phẩm dữ liệu (Data products)
Các sản phẩm dữ liệu Sentinel-5P khác nhau có ba cấp độ xử lý TROPOMI, các sản phẩm Level-1B và Level-2 sẽ được cung cấp từ Hệ sinh thái Không gian Dữ liệu Copernicus, cụ thể về từng cấp độ như sau:
- Level-0: dữ liệu đo từ xa vệ tinh thô, được sắp xếp theo thời gian mà không có sự chồng chéo về thời gian, bao gồm dữ liệu cảm biến của 4 máy quang phổ, cho cả phép đo khí quyển và hiệu chuẩn. Ngoài ra còn có dữ liệu kỹ thuật, dữ liệu phụ trợ vệ tinh và Siêu dữ liệu thu thập theo yêu cầu cho các nhiệm vụ giám sát và xử lý trên mặt đất. Dữ liệu Level-0 không được cung cấp cho công chúng.
- Level-1B: dữ liệu đỉnh khí quyển được định vị địa lý và được điều chỉnh bằng phép đo phóng xạ. Bức xạ của Trái đất ở tất cả các dải quang phổ, cũng như bức xạ mặt trời.
- Level-2: dữ liệu được định vị địa lý tổng số cột ozone, sulfur dioxide, nitơ dioxide, carbon monoxide, formaldehyde và metan, các cột tầng đối lưu được định vị địa lý của tầng ozone, mặt cắt dọc định vị địa lý của ozone thông tin về đám mây và sol khí được định vị địa lý.
(Nguồn: ESA)
(Nguồn: ESA)
Ngoài ra, có ba loại xử lý cần thiết:
- Xử lý gần thời gian thực (NRT – Near real time): sản phẩm phải có sẵn trong vòng 3 giờ sau khi thu nhận, cung cấp dữ lệ về tổng số cột ozone, sulfur dioxide, nitơ dioxide, carbon monoxide, formaldehyde, cấu hình dọc của ozone, thông tin về đám mây và aerosol.
- Xử lý ngoại tuyến (OFFL – Offline): tính khả dụng của dữ liệu phụ thuộc vào sản phẩm, thời gian giao hàng dự kiến:
- Đối với sản phẩm Level-1B: trong vòng khoảng 12 giờ sau khi thu nhận.
- Đối với khí metan, ozon tầng đối lưu và cột nitơ dioxit tổng đã hiệu chỉnh trong vòng khoảng 5 ngày sau khi thu nhận.
- Tái xử lý: không có hạn chế về thời gian. Việc tái xử lý các sản phẩm Sentinel-5P sẽ được thực hiện khi việc nâng cấp sản phẩm lớn được coi là cần thiết.
Ứng dụng của Sentinel-5P
Giám sát khí quyển, chất lượng không khí và biến đổi khí hậu.
Nguồn tham khảo:
- Sentiwiki, URL: https://sentiwiki.copernicus.eu/web/s5p-mission
- Sentinel 5P, eoPortal, URL: https://www.eoportal.org/satellite-missions/copernicus-sentinel-5p#eop-quick-facts-section
- Sentinel 5P, ESA, URL: https://www.esa.int/Applications/Observing_the_Earth/Copernicus/Sentinel-5P
